آب درمانی؛ پدیده ای نو در علم فیزیوتراپی و توانبخشی
آب درمانی؛ پدیده ای نو در علم فیزیوتراپی و توانبخشی
آب درمانی یا هیدروتراپی، روش درمانی مکمل برای بهبود درد و کاهش التهاب مفاصل و عضلات بدن است.
این روزها آب درمانی به عنوان یکی از درمان های مکمل در بحث فیزیوتراپی و بازتوانی در نظر گرفته می شود. این نوع فرایند را ممکن است تحت عنوان های درمان با آب یا هیدروتراپی نیز بشناسید. در هر صورت، سودمندی روش درمان با آب در کنار دیگر درمان هایی که برای بهبود مفاصل استفاده می شود، غیر قابل انکار است.
آب درمانی علاوه بر مزیت های جسمی و کاهش دردهای مفصلی، برای کاهش استرس های عضلانی و نشاط روحی افراد نیز بسیار مفید است. روش آب درمانی می تواند شامل درمان با آب سرد یا درمان با آب گرم باشد که این مساله باید توسط یک پزشک متخصص یا فیزیوتراپیست مجرب تعیین گردد. بنابراین، پیش از آن که برای انجام آب درمانی اقدام کنید لازم است با یک پزشک متخصص یا فیزیوتراپیست عالی مشورت نمایید.
در این جا به دنبال آن هستیم تا روش درمان با آب را معرفی کنیم. همچنین، خواهیم دید که استفاده از این روش مکمل درمانی برای چه اهدافی مناسب است.
آب درمانی چیست و برای چه مواردی به کار می رود؟
آب درمانی یا هیدروتراپی، از روش های نسبتا جدید برای تسکین درد و بهبود التهابات مفصلی و عضلانی ناشی از آرتریت و فیبرومیالژیا به حساب می آید. روش درمان با آب برای رفع برخی از مشکلات موقتی پوست نظیر سوختگی ها و زخم های سپتیک نیز به کار می رود.
درمان با آب می تواند با استفاده از آب گرم یا آب سرد انجام گیرد. این موضوع با توجه به نظر پزشک و فیزیوتراپیست تعیین می شود. همچنین، لازم است فشار و جریان آب در حد مشخصی باشد که این مساله نیز کاملا به نظر فیزیوتراپیست مربوط خواهد بود.
آب درمانی علاوه بر رفع مشکلات عضلانی و مفصلی، به بهبود روحیه و کاهش استرس های روانی نیز کمک شایانی می کند. بنابراین، برای دریافت بهترین نتیجه باید چند نکته را رعایت نمود:
انتخاب بهترین متخصص درمانی
انتخاب بهترین فیزیوتراپیست برای انجام آب درمانی با بیشترین دقت
انتخاب بهترین محل برای انجام آب درمانی با بالاترین کیفیت
برای انجام آب درمانی از چه تجهیزاتی باید استفاده کرد؟
روش های مختلفی برای انجام درمان با آب وجود دارد که از ساده به پیشرفته طبقه بندی می شوند. گاهی آب درمانی شامل نشستن به حالتی عادی در حمام ختم می شود؛ در حالی که در موارد دیگر ممکن است بیمار به استخر شنا، جکوزی و یا سونای سرد نیاز پیدا کند.
برخی از شناخته شده ترین مکان ها برای انجام آب درمانی تخصصی عبارت اند از:
استخرهای شنا
تانک های فیزیوتراپی
جکوزی
انواع سونای خشک و مرطوب
حمام و دوش آب گرم
آنچه تعیین کننده روش درمانی است نظر پزشک متخصص و فیزیوتراپیست مورد نظر است. در واقع این افراد بر اساس شرایط بیمار یک برنامه ریزی دقیق درمانی انجام داده و اجرا خواهند کرد.
انجام آب درمانی چه فوایدی برای بیمار دارد؟
انجام درمان با آب از چند جهت مزایای کاربردی برای بیمار دارد. برخی از مهم ترین مزایای آن عبارت اند از:
کاهش درد
بهبود سلامت روان
کاهش التهابات ناشی از آرتریت
فشار و استرس درمانی ناچیز
افزایش آرامش روحی و روانی
مناسب جهت ریکاوری بعد از تمرینات سنگین برای ورزشکاران
انجام زایمان در آب و کاهش دردهای ناشی از آن
در هر حال، مطالعات بر روی فواید آب درمانی همچنان ادامه دارد. از طرفی، این امکان وجود دارد که انجام درمان با آب برای برخی افراد با شرایط خاص مفید نباشد.
انواع آب درمانی کدام اند؟
شرایط بیمار و نوع بیماری ممکن است روش های مختلفی از آب درمانی را بطلبد. از این رو، یک پزشک متخصص با مشورت با یک فیزیوتراپیست مجرب می توانند بهترین برنامه درمانی را تنظیم نمایند. در هر حال، روش درمان با آب مورد استفاده برای بیمار از یکی از حالت های زیر خارج نخواهد بود.
ورزش و فعالیت در آب
وقتی فرد در آب ورزش انجام دهد فشار کمی بر روی مفاصل و ماهیچه ها وارد می آورد. از طرفی، استفاده از تجهیزات تخصصی برای انجام ورزش در آب می تواند شرایط را ساده تر و تاثیر ورزش را بیشتر کند. این نوع درمان ضربان قلب را بالا برده و گردش خون در بدن را بهبود می بخشد. در نتیجه التهابات موجود در مفاصل و ماهیچه ها به حداقل خواهد رسید.
از روش ورزش در آب برای بهبود بیماری ورم مفاصل یا فیبرومیالژیا می توان استفاده نمود.
حمام آب گرم
نشستن در حمام آب گرم روش دیگری است که برای درمان با آب مورد استفاده قرار می گیرد. در حین این نوع درمان، انواع مواد معدنی و نمک ها به همراه روغن های مخصوص به کار می رود.
حمام سیتز (Sitz Bath)
حمامی کم عمق و شامل آب سرد یا گرم، حمام سیتز نامیده می شود. از این نوع حمام برای رفع گرفتگی عضلات یا هموروئید استفاده می گردد.
انواع کمپرس گرم و سرد
فشرده سازی گرم و سرد یکی از روش های آب درمانی است. این روش کمک می کند تا در حین دارو درمانی علائم بیماری کاهش یافته و از درمان اصلی حمایت شود.
سونای خشک یا مرطوب؛ سونای سرد یا گرم
سونا انواع مختلفی دارد که انتخاب نوع آن به شرایط بیمار و نظر پزشک و فیزیوتراپیست بستگی دارد. این درمان شامل نشستن در یک اتاق با دمای مشخص است که می تواند با رطوبت یا خشکی همراه باشد.
آب درمانی گردابی
آب درمانی گردابی یا آب درمانی کنتراست انجام چند مرحله مختلف به طور متوالی است. این مراحل در آب های سرد و گرم انجام می گیرد. اختلاف دمای بین مراحل مختلف جریان خون را بهبود می بخشد و التهاب عضلانی را کاهش می دهد.
انواع غوطه وری ها
درمان با آب می تواند به صورت غوطه ور شدن در آب انجام شود. از جمله درمان های غوطه وری با آب عبارت اند از:
حمام های گرم
حمام های خنک
فرو رفتن در آب سرد
حمام سیتز
جکوزی با جت ماساژ
حمام های گردابی